1877 Αποθνήσκει ο Δημήτριος Βούλγαρης, ο οποίος διετέλεσε πολλάκις υπουργός και πρωθυπουργός της Ελλάδος.

Η στιγμή για την Επανάσταση επλησίαζε. Ήταν 15 Ιανουαρίου 1820, όταν ο Ξάνθος έφθασε στη ρωσική πρωτεύουσα. Ζήτησε αμέσως συνάντηση με τον Ιω. Καποδίστρια, του παρέδωσε τα συστατικά γράμματα του Γαζή και του απεκάλυψε τα μυστικά της Φιλικής. Τέλος, όπως είχε εντολή, του προσέφερε την αρχηγία. Ο Καποδίστριας, λόγω της θέσης του και της νοοτροπίας του, αποποιήθηκε την πρόταση, διότι έτσι ‘’ήθελε βάλει εις κίνησιν όλην την Ευρώπην εναντίον της Ελλάδος’’. Ο Ξάνθος τότε στράφηκε προς τον πρίγκιπα Αλέξανδρο Υψηλάντη, υπασπιστή του τσάρου, που με ενθουσιασμό ανέλαβε την ηγεσία της Φιλικής και του επαναστατικού κινήματος. Ο Ξάνθος έμεινε κοντά στον Υψηλάντη, για να τον βοηθήσει στο δύσκολο έργο του, κυρίως στα οικονομικά. Ταξίδεψε προς τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες για να κατηχήσει τους τοπικούς οπλαρχηγούς, όπως τον Γιωργάκη Ολύμπιο και τον Ιωάννη Φαρμάκη, που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στο εκεί εκραγέν κίνημα.