(Ὁ ἅγιος Διονύσιος συγχωρώντας
τὸν φονέα τοῦ ἀδελφοῦ του)
«Τότε προσελθὼν αὐτῷ ὁ Πέτρος εἶπε· Κύριε, ποσάκις ἁμαρτήσει εἰς ἐμὲ ὁ ἀδελφός μου καὶ ἀφήσω αὐτῷ; ἕως ἑπτάκις; λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Οὐ λέγω σοι ἕως ἑπτάκις ἀλλ’ ἕως ἑβδομηκοντάκις ἑπτά» (Ματθ. 18, 21-22).
Τότε πλησίασε πρὸς αὐτὸν ὁ Πέτρος καὶ εἶπε· «Κύριε, πόσες φορὲς θὰ φταίξῃ σ’ ἐμένα ὁ ἀδελφός μου καὶ θὰ τὸν συγχωρήσω; ῞Εως ἑπτὰ φορές; Εἶπε σ’ αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς· «Δὲν σοῦ λέω ἕως ἑπτὰ φορές, ἀλλὰ ἕως ἑβδομήκοντα ἑπτὰ φορές, πάντοτε δηλαδὴ θὰ συγχωρῇς».
Τὸ σχέδιο τῆς Θείας Οἰκονομίας (τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου) ἀποσκοποῦσε στὸ νὰ δεχθεῖ ὁ πεσμένος ἄνθρωπος τὴν συγνώμη τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ἀποκαταστήσει καὶ πάλι τὴν σχέση του μαζί Του. Ἡ συγνώμη αὐτὴ προσφέρθηκε δωρεὰν μὲ τὴν ἀπολυτρωτικὴ Θυσία τοῦ Κυρίου. Ὑπάρχει ὅμως μιὰ προϋπόθεση γιὰ νὰ μπορέσει ὁ ἄνθρωπος νὰ τὴν οἰκειοποιηθεῖ: Νὰ προσφέρει κι ὁ ἴδιος τὴν συγνώμη του στὸν συνάνθρωπο. Αὐτὸ ἀκούμε τὸν Κύριο νὰ λέει κατηγορηματικά:
«Εὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν» (Ματ. 6, 14-15).
Ἂν συγχωρῆτε μὲ ὅλην σας τὴν καρδιὰ τὰ ἁμαρτήματα ποὺ ἔκαμαν σὲ σᾶς οἱ ἄλλοι, καὶ ὁ Πατήρ σας ὁ οὐράνιος θὰ συγχωρήσει τὰ δικά σας ἁμαρτήματα. Ἐὰν ὅμως δὲν δώσετε συγχώρηση στοὺς ἀνθρώπους γιὰ τὰ ἁμαρτήματά τους, τότε οὔτε ὁ Πατέρας σας θὰ συγχωρήσει τὶς δικές σας ἁμαρτίες.
Καὶ δὲν παρέλειψε λόγω τῆς σπουδαιότητός της νὰ τὴν προσθέσει καὶ στὴν σύντομη Κυριακὴ προσευχὴ ποὺ μᾶς παρέδωσε γιὰ νὰ μὴν τὴν ξεχνᾶμε καθημερινά:
«καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν» (Ματ. 6, 12).
Συγχώρησε τὰ βαρύτατα χρέη μας, δηλαδὴ τὶς ἀναρίθμητες ἁμαρτίες μας, ὅπως καὶ ἐμεῖς συγχωροῦμε ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι εἶναι ὀφειλέται ἀπέναντί μας έξ αἰτίας τῶν ἀδικημάτων ποὺ μᾶς ἔκαμαν.
Κύριε,
Ἐσὺ ποὺ ὄχι μόνο συγχώρεσες τοὺς σταυρωτές σου πάνω ἀπὸ τὸ Σταυρὸ ἀλλὰ καὶ δημιούργησες γι’ αὐτοὺς ἕνα ἐλαφρυντικὸ λέγοντας: «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λουκ. 23, 34), [Οὐράνιε Πατέρα, συγχώρησέ τους, γιατὶ τυφλωμένοι ἀπὸ τὴν ἐμπάθειά τους, δὲν γνωρίζουν τὶ κάνουν].
Ἐσὺ ποὺ ἔδωσες τὴ δύναμη στὸν Πρωτομάρτυρα Στέφανο νὰ κάνει τὸ ἴδιο ὅταν ξεψυχώντας ἀπὸ τὶς πέτρες τῶν δημίων του εἶπε: «Κύριε, μὴ στήσῃς αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην» (Πρ. 7, 60), [Κύριε, μὴ καταλογίσεις σ’ αὐτοὺς αὐτὴν τὴν ἁμαρτία].
Δῶσε μας τὴν ὑπεράνθρωπη καὶ φιλάνθρωπη δύναμη τῆς ἀνεξικακίας, τῆς συγνώμης καὶ τῆς διάκρισης ὥστε ἡ στάση μας νὰ ὁδηγεῖ σὲ συναίσθηση, ἐπιστροφὴ καὶ σωτηρία ἐκείνους ποὺ μᾶς ἀδικοῦν.
Συγνώμη! Ἴσως ἡ δυσκολότερη χριστιανικὴ ἰδιότητα. Πόσο δυσκολευόμαστε νὰ ζητήσουμε συγνώμη ἀπὸ τοὺς ἄλλους (ἀναγνωρίζοντας τὰ λάθη μας). Καὶ πόσο δυσκολευόμαστε νὰ συγχωρέσουμε κάποιον ποὺ μᾶς ἔφταιξε… Ὅμως εἶναι ὁ μόνος ἀπαραίτητος ὅρος νὰ συγχωρεθοῦμε ἀπὸ τὸ Θεό! Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία μὲ τὸν πρῶτο Κατανυκτινὸ Ἑσπερινὸ τῆς Συγνώμης, μᾶς καλεῖ σὲ συγνώμη γιὰ νὰ μποῦμε στὸ στάδιο τῆς Μ. Σαρακοστῆς.
Συγνώμη, λοιπόν, καὶ καλή Σαρακοστή!